Ο μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας

 Ο μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, είναι κάτι που το ακούμε πολύ συχνά τα τελευταία 5 χρόνια. Τι ακριβώς είναι και γιατί είναι κάτι πολύ σημαντικό για την ελληνική οικονομία.

Ο μηχανισμός αυτός προέκυψε μετά την άνευ προηγουμένου κρίση, που προκάλεσε η πανδημία COVID-19, για να προσφέρει στα κράτη μέλη, τα αναγκαία κεφάλαια ώστε να ανακάμψει η οικονομία. Ο μηχανισμός έχει δύο σκέλη. Το ένα σκέλος, αφορά τις εισροές κεφαλαίου στο ταμείο του μηχανισμού και το άλλο σκέλος, αφορά τις εκροές κεφαλαίου στα κράτη μέλη της ΕΕ. Οι εισροές προέρχονται με χρηματοδότηση από τις αγορές μέσω έκδοσης ομολόγων της ΕΕ, και οι εκροές προς τα κράτη μέλη, με τις μορφές της επιχορήγησης ή του δανεισμού.

Ο σκοπός της ύπαρξης του μηχανισμού είναι να δοθούν κεφάλαια σε κράτη και ιδιώτες, ώστε να γίνουν επενδύσεις σε έργα και μεταρρυθμίσεις.

Πιο αναλυτικά, θα δοθεί το ποσό των 650 δις ευρώ, εκ των οποίων τα 357 δις σε επιχορηγήσεις και τα 291 δις σε δάνεια. Τα κράτη μέλη για να λάβουν αυτά τα ποσά, υποβάλουν εθνικά σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, στα οποία περιγράφονται ακριβώς οι μεταρρυθμίσεις και οι επενδύσεις που θα υλοποιηθούν με αυτά τα λεφτά. Τα χρήματα αποδεσμεύονται και εκταμιεύονται από την επιτροπή, όταν έχει ικανοποιηθεί ένα επίπεδο προ απαιτούμενων ορόσημων και στόχων.

  Όσο αφορά την χώρα μας, το ελληνικό σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας περιλαμβάνει έργα, που εφόσον πληρούν τους όρους και τα προ απαιτούμενα, χρηματοδοτούνται  τμηματικά από τον Ευρωπαϊκό μηχανισμό (ΜΑΑ).

Τα έργα αφορούν τους παρακάτω τομείς.

Πράσινη μετάβαση, επενδύσεις για την αντιμετώπιση των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής, την ενίσχυση και επέκταση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Επόμενη Γενιά, επενδύσεις σε πολιτικές που αφορούν την τριτοβάθμια εκπαίδευση, ψηφιακή εκπαίδευση, απασχόληση νέων.

Βιώσιμη ανάπτυξη, επενδύσεις που αφορούν καινοτομία, έρευνα, στήριξη επιχειρηματικότητας.

Ψηφιακός μετασχηματισμός, επενδύσεις που αφορούν την ψηφιοποίηση του δημόσιου τομέα, ψηφιακές δεξιότητες, δίκτυα υψηλών ταχυτήτων.

Κοινωνία, επενδύσεις που αφορούν τη βελτίωση κοινωνικών υποδομών, προστασία και πρόνοια, δεξιότητες, θέσεις εργασίας και κοινωνική ανθεκτικότητα.

Υγεία, επενδύσεις που αφορούν βελτίωση της ποιότητας της υγείας, τις μεταρρυθμίσεις της πρωτοβάθμιας υγειονομικής περίθαλψης.

Μέτρα REPowerEU, που αφορά επενδύσεις για τη μείωση της εξάρτησης της χώρας από τα ορυκτά καύσιμα.

Τα χρήματα που θα εισρεύσουν στη χώρα μέσα από το μηχανισμό είναι 36,61 δις ευρώ. Είναι πολύ μεγάλο κεφάλαιο, το οποίο δίνει μεγάλη ώθηση στην ελληνική οικονομία.

Τα κείμενα αποτελούν προσωπικές σκέψεις και προτάσεις.

 Γιάννης Κεφαλάς

 

Οι αδυναμίες του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος

 

Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν είναι ένας δείκτης, ο οποίος μας δίνει πληροφορίες για την οικονομική κατάσταση και την ευημερία στη χώρα. Όμως το ΑΕΠ δεν μπορεί να αποδώσει πραγματικά την αλήθεια, ότι ένας λαός πραγματικά ευημερεί επειδή έχει υψηλό ΑΕΠ. Προφανώς ούτε και το κατά κεφαλή ΑΕΠ είναι πραγματικό γιατί εκφράζει μια ιδεατή ίση διανομή του παραγόμενου πλούτου, σε κάθε μέλος της χώρας.

Ας δούμε όμως τι δεν μετράει το ΑΕΠ. Είναι ένας δείκτης ποσοτικός και όχι ποιοτικός. Έτσι δεν μπορεί να καταμετρηθεί το αίσθημα της ασφάλειας ζωής, δηλαδή πόσο ασφαλείς αισθάνονται οι πολίτες στη καθημερινότητα τους, στις δοσοληψίες τους, στις μετακινήσεις τους, ή την ασφάλεια της περιουσίας τους έναντι κίνδυνων.

Δεν μετράει την ποιότητα του περιβάλλοντος, δηλαδή τη ρύπανση του αέρα, των υδάτων, την καταστροφή των δασών, την ποιότητα της αγροτικής παραγωγής, τη λειψυδρία, τις ακραίες εναλλαγές του κλίματος. Παράγοντες που επιδεινώνουν την ποιότητα ζωής.

Δεν μετράει τα αγαθά και τις υπηρεσίες της παραοικονομίας.  Ενώ αυτά παράγονται και πωλούνται σε τελική μορφή, η δαπάνη αγοράς που γίνεται δεν προσμετράτε στο ΑΕΠ, γιατί δεν αποκαλύπτεται στο κράτος. Έτσι λοιπόν το κράτος στερείται πολύτιμων εσόδων και υπονομεύονται οι  κοινωνικές υπηρεσίες.

Δεν μετράει την ικανοποίηση από τη ζωή. Ένας δείκτης πολύ σημαντικός για την κοινωνία γιατί δείχνει την ικανοποίηση που λαμβάνει ο άνθρωπος από την ποιότητά της ζωής του, από τις υπηρεσίες υγείας που απολαμβάνει, την εκπαίδευση που κατέχει. Οι κοινωνικές ανισότητές, η φτώχεια, η ανεκτικότητά και εάν το κράτος προσφέρει τις δυνατότητες, τις συνθήκες και τις κατάλληλες επιλογές να υλοποιήσει τα όνειρα και τους στόχους του, είναι παράγοντες ικανοποίησης ή μη της ζωής.

Επίσης το ΑΕΠ δεν μετράει το είδος των αγαθών που παράγονται στη χώρα. Για παράδειγμα μια χώρα με υψηλό ΑΕΠ, μπορεί να παράγει περισσότερα πολεμικά αγαθά παρά καταναλωτικά αγαθά. Άρα η οικονομική ευημερία των πολιτών τελικά δεν είναι αυξημένη τόσο όσο δείχνει ο δείκτης του ΑΕΠ.

Τέλος, το πιο σημαντικό είναι ότι το ΑΕΠ δεν δείχνει την πραγματική κατανομή στα μέλη της κοινωνίας του πλούτου που παράγεται. Έτσι μπορεί να έχουμε μια άνιση κατανομή του πλούτου στα μέλη της κοινωνίας και η ευημερία να είναι μικρή, αυτό όμως δεν θα αποτυπωθεί στο ΑΕΠ.

Έτσι λοιπόν το ΑΕΠ δεν είναι ένας δείκτης που αποτυπώνει την ευημερία των μελών της κοινωνίας αλλά μια ένδειξη για την πορεία της οικονομίας.

Τα κείμενα αποτελούν προσωπικές σκέψεις και προτάσεις.

 Γιάννης Κεφαλάς

Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν

 

Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν ή ΑΕΠ είναι ένας οικονομικός δείκτης, που η κυβέρνηση τον χρησιμοποιεί για να δείξει την καλή ή κακή πορεία της ελληνικής οικονομίας. Τι ακριβώς όμως δείχνει το ΑΕΠ.

Το ΑΕΠ θα μας δείξει για μια δεδομένη οικονομία, την αξία εκφρασμένη σε χρηματικές μονάδες (ευρώ), όλων των αγαθών και υπηρεσιών που παράγονται για ένα δεδομένο χρονικό διάστημα (έτος, τρίμηνο) σε μια χώρα.

Αυτά τα αγαθά - υπηρεσίες που μετράει ο δείκτης, πρέπει να είναι σε τελική μορφή και έτοιμα προς κατανάλωση ή επένδυση. Για παράδειγμα στο ΑΕΠ θα υπολογιστεί το ψωμί που παράγει ένας φούρνος και είναι έτοιμο προς πώληση και όχι τα ενδιάμεσα υλικά που χρησιμοποίησε για να φτιάξει το ψωμί, όπως αλεύρι, μαγιά κλπ.

 Ολόκληρη η παραγωγή μιας χώρας, θεωρητικά δείχνει τον πλούτο που παράγεται και διανέμεται στους κατοίκους της διότι αφού παράγεται προφανώς και θα καταναλώνεται, κάτι που σημαίνει ότι όσο περισσότερα παράγει και καταναλώνει  μια κοινωνία τόσο μεγαλύτερη ευημερία επιτυγχάνει.

Το ΑΕΠ εκφράζεται σε χρηματικές μονάδες δηλαδή στις τιμές διάθεσης των αγαθών – υπηρεσιών. Έτσι όμως μπορεί να προκύψει το εξής παράδοξο. Να αυξηθεί το επίπεδο του ΑΕΠ, επειδή αυξήθηκαν οι τιμές των αγαθών – υπηρεσιών σε  ένα έτος, χωρίς όμως να έχει αυξηθεί η παραγωγή της χώρας. Έτσι οι οικονομολόγοι κάνουν χρήση ενός δείκτη τιμών για να τις μετατρέπουν σε σταθερές και να εκφράζουν το ΑΕΠ, χωρίς την επίδραση του πληθωρισμού.

Το ΑΕΠ μετριέται «ως δαπάνη» και «ως Εισόδημα».

Εάν μετρήσουμε το ΑΕΠ «Ως δαπάνη», θα πρέπει να υπολογίσουμε όλες τις διαφορετικές κατηγορίες δαπανών για αγορές αγαθών και υπηρεσιών που λαμβάνουν χώρα σε μια οικονομία.

Αυτές οι κατηγορίες είναι: οι δαπάνες των νοικοκυριών δηλαδή η ιδιωτική κατανάλωση, οι δαπάνες των οικονομικών μονάδων (επιχειρήσεων) δηλαδή η ιδιωτική επένδυση, όπως η αγορά εξοπλισμού για την επιχείρηση, και τέλος οι κρατικές δαπάνες, το οικονομικό αντάλλαγμα που καταβάλλει το κράτος για την παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών. Επίσης συνυπολογίζεται η διαφορά που προκύπτει μεταξύ εξαγωγών και εισαγωγών της χώρας. Είναι πολύ σημαντικό οι εξαγωγές της χώρας σε αξία να είναι περισσότερες από  τις εισαγωγές, διότι αυτό το περίσσευμά προστίθεται και αυξάνει το ΑΕΠ. 

Εάν μετρήσουμε το ΑΕΠ ως εισόδημα, τότε θα υπολογίσουμε τα εξής: τα εισοδήματα από τους μισθούς που δόθηκαν για αμοιβή εργασίας, τα έσοδα από τη διάθεση της περιουσίας μας όπως τα ενοίκια, τους τόκους από τα δάνεια ή τις καταθέσεις, και τα κέρδη των επιχειρήσεων.

Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει, το αποτέλεσμα του ΑΕΠ ως δαπάνη να συμφωνεί με το αποτέλεσμα του ΑΕΠ ως εισόδημα.    

Τα κείμενα αποτελούν προσωπικές σκέψεις και προτάσεις.

 Γιάννης Κεφαλάς

Το πρωτογενές αποτέλεσμα

 Το πρωτογενές αποτέλεσμα για την ελληνική οικονομία για το έτος 2024, ήταν πλεονασματικό και καταμετρήθηκε στο 3,7% του ΑΕΠ. Είναι πράγματι πολύ σημαντικό, να υπάρχει  πρωτογενές πλεόνασμα στην ελληνική οικονομία.

Το πρωτογενές πλεόνασμα είναι ένας λογαριασμός με δύο σκέλη. Στο ένα σκέλος προσθέτουμε τα έσοδα της ελληνικής οικονομίας και στο άλλο σκέλος καταγράφουμε όλες τις πρωτογενείς δαπάνες.

Σπουδαιότερα έσοδα είναι οι άμεσοι φόροι, όπως ο φόρος εισοδήματος, ο φόρος στην περιουσία, οι έμμεσοι φόροι όπως ο ΦΠΑ, οι φόροι κατανάλωσης κλπ. Επίσης είναι οι ασφαλιστικές εισφορές και τα κεφαλαιακά έσοδα. Στα έξοδα σπουδαιότερα είναι οι αμοιβές εργαζομένων, οι κοινωνικές παροχές, οι δημόσιες επενδύσεις και λοιπές δαπάνες.

Όταν τα έσοδα είναι περισσότερα από τα έξοδα, τότε καταγράφουμε πρωτογενές πλεόνασμα. Να σημειώσουμε, ότι στα έξοδα δεν υπολογίζουμε το χρέος δηλαδή τα χρεολύσια και τους τόκους των δανείων. Όταν πάλι οι δαπάνες, χωρίς την εξυπηρέτηση του χρέους, είναι περισσότερες από τα έσοδα τότε καταγράφουμε πρωτογενές έλλειμα.

Είναι πολύ σημαντικό για την ελληνική οικονομία να καταγράφει πρωτογενές πλεόνασμα, γιατί σημαίνει ότι η οικονομία μας πάει καλά, είναι νοικοκυρεμένη και δεν χρειάζεται να δανειστούμε, για να καλύψουμε τα λειτουργικά έξοδα μας. Επίσης θα μπορέσουμε από το περίσσευμα της αποταμίευσης, να εξοφλήσουμε ένα μέρος του χρέους μας. Συνεπώς, τα πρωτογενή πλεονάσματα, είναι απαραίτητα προκειμένου να διαμορφωθούν οι προϋποθέσεις για τη μείωση του χρέους, αφού δεν δημιουργούνται ανάγκες για νέο χρέος.

 Εάν πάλι δεν μπορούμε να καλύψουμε τις δαπάνες μας από τα έσοδα μας, τότε θα αναγκαστούμε να δανειστούμε, για να καλύψουμε το νέο έλλειμμα που έχει δημιουργηθεί, άρα το χρέος διογκώνεται περισσότερο και η αποπληρωμή του μεταφέρεται στις επόμενες γενεές.

Σε μια χρονιά που έχουμε έλλειμα το χρέος αυξάνεται και σε μια χρονιά με πλεόνασμα το χρέος μειώνεται.

Τα κείμενα αποτελούν προσωπικές σκέψεις και προτάσεις.

 Γιάννης Κεφαλάς

Δημοσιονομική πολιτική στην Ελλάδα

 

Το 2024 η χώρα πέτυχε βελτίωση του πρωτογενούς πλεονάσματος, το οποίο αναμένεται να διαμορφωθεί στο 3,5% του ΑΕΠ. Η βελτίωση προήλθε από την αύξηση των εσόδων και τη μείωση των δαπανών. Τα έσοδα του κράτους αυξήθηκαν σε σχέση με τις προηγούμενες χρονιές, λόγω της υπεραπόδοσης των φορολογικών εσόδων. Συνέβαλε σε αυτό η βελτίωση της εισπραξιμότητας των φόρων, η οποία προέκυψε από τις μεταρρυθμίσεις στο φορολογικό μηχανισμό και τη χρήση της τεχνολογίας. Πηγές των αυξημένων εσόδων ήταν η αύξηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών, οι εντατικοί φορολογικοί έλεγχοι, η διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με τα POS, η πλατφόρμα  MYDATA. Επίσης συνέβαλαν στα έσοδα, η μείωση της φοροδιαφυγής, η αύξηση των εισοδημάτων, η αύξηση της κερδοφορίας των επιχειρήσεων, και η αύξηση της απασχόλησης.

Στην αγορά κρατικών ομολόγων υπήρξε αυξημένη ζήτηση από επενδυτές. Οι αποδόσεις των ομολόγων μειώθηκαν λόγω της χαλαρής νομισματικής πολιτικής που άσκησε η ΕΚΤ. Οι συνεχείς αναβαθμίσεις από σημαντικούς οίκους αξιολόγησης τόσο του αξιόχρεου του ελληνικού δημοσίου, όσο και της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας βοήθησαν ώστε η χώρα να δανείζεται φθηνότερα, μακροπρόθεσμα και με καλύτερους όρους αποπληρωμής.

Τα ταμειακά διαθέσιμα του κράτους έφτασαν στο υψηλό επίπεδο των 36,3 δις ευρώ. Αυτό οφείλεται, σε μεγάλο βαθμό, στην αύξηση του επενδυτικού ενδιαφέροντος και στα χρήματα που εισέρευσαν στα ταμεία από τις αποκρατικοποιήσεις (Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών, Αττική οδό.

Όσο αφορά την απορρόφηση των πόρων του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (ένα προσωρινό μέσο που βρίσκεται στο επίκεντρο του NextGenerationEU, που είναι το σχέδιο της ΕΕ για να βγει ισχυρότερη και ανθεκτικότερη από την τρέχουσα κρίση) η χώρα έχει καταφέρει να λάβει στο σκέλος των επιχορηγήσεων το 59% των συνολικών πόρων δλδ 23,3 δις ευρώ, έχοντας ικανοποιήσει τα σχετικά προ απαιτούμενά. Το NGEU έχει περιορισμένη διάρκεια ζωής και χρειάζεται η χώρα να καταφέρει να υλοποιήσει τα επενδυτικά σχέδια πριν τη λήξη του προγράμματος, ώστε να μη χαθούν κεφάλαια.

Τέλος, σκοπός της κοινωνικής πολιτικής θα πρέπει να είναι η αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος των πολιτών, η οποία αύξηση θα προκύψει από τη δικαιότερη κατανομή του πλούτου της ανάπτυξης, που βιώνει η χώρα μας.

Τα κείμενα αποτελούν προσωπικές σκέψεις και προτάσεις.

 Γιάννης Κεφαλάς

Οι ψηφιακοί νομάδες στην Ελλάδα

 

Οι ψηφιακοί νομάδες είναι η νέα τάση εργασίας της εποχής μας, η οποία είχε σαν σημείο μεγέθυνσης την πανδημία του covid-19. Είναι οι εργαζόμενοι που προσφέρουν τις υπηρεσίες τους από απόσταση, κάνοντας χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας. Έχουν τη δυνατότητα να εργάζονται σε οποιαδήποτε περιοχή και σε οποιαδήποτε χώρα, όσο μακριά και αν βρίσκονται από την επιχείρηση τους, αρκεί να υπάρχει μια σταθερή γρήγορη και αξιόπιστη σύνδεση διαδικτύου. Συνήθως οι ψηφιακοί νομάδες δεν έχουν μόνιμο τόπο διαμονής. Προτιμούν να ζουν και να εργάζονται σε περιοχές που έχουν ικανοποιητικές συνθήκες διαμονής και χαμηλό κόστος ζωής. Διαθέτουν συνήθως υψηλά προσόντα και δεξιότητες, ηλικιακά δεν είναι μεγαλύτεροι από σαράντα ετών και διαθέτουν συνήθως υψηλό μηνιαίο εισόδημα για τα ελληνικά δεδομένα.

Η χώρα μας αποτελεί έναν ελκυστικό προορισμό για αυτές τις ομάδες εργαζομένων. Τα στοιχεία δείχνουν περίπου, δύο χιλιάδες πολίτες από τρίτες χώρες να έχουν αποκτήσει την άδεια παραμονής στη χώρα μας (έως 3 έτη) ή να αναμένουν την έγκριση της. Σε αυτούς θα πρέπει να προστεθούν και οι ευρωπαίοι πολίτες, οι οποίοι δεν χρειάζονται άδεια εισόδου.

Οι ψηφιακοί νομάδες είναι εργαζόμενοι που τους χρειάζεται η χώρα μας. Σαν εργαζόμενοι δε συμβάλουν στο παραγωγικό δυναμικό της χώρας γιατί εργάζονται για μια επιχείρηση εκτός Ελλάδας. Όμως μπορεί η χώρα μας και η οικονομία μας, να αποκομίσει οφέλη από την παρουσία τους.

Συνήθως ζούνε σε μια περιοχή και ικανοποιούν τις ανάγκες τους σε αγαθά και υπηρεσίες από την τοπική αγορά, οπότε συμβάλουν στην αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης και στη τόνωση της τοπικής αγοράς.

Υπάρχουν άμεσα οφέλη για τα ξενοδοχεία και τα καταλύματα που διαμένουν, ιδίως όταν προτιμούν περιοχές εκτός Αθήνας, όπως νησιά ή ορεινά μέρη. Επίσης επιμηκύνουν την τουριστική περίοδο σε αυτά τα μέρη, κάτι πολύ χρήσιμο για την οικονομία μας.

Επίσης ελληνικές εταιρίες επενδύουν στην ανάπτυξη κοινόχρηστων χώρων εργασίας, με τις απαραίτητες τεχνολογικές και επικοινωνιακές λύσεις, ώστε να καλύψουν τις εργασιακές ανάγκες των ψηφιακών νομάδων.

Θα πρέπει να υπάρξουν κατάλληλες πολιτικές ώστε να προσελκύσουμε και να ενισχύσουμε την τάση των ψηφιακών νομάδων στη χώρα μας, γιατί τα οφέλη είναι αρκετά και σημαντικά.

Τα κείμενα αποτελούν προσωπικές σκέψεις και προτάσεις.

 Γιάννης Κεφαλάς

Η αύξηση του πληθωρισμού στην Ελλάδα

 

Κατά τη διάρκεια της πανδημίας του covid-19 στη χώρα μας, περιορίστηκαν οι οικονομικές δραστηριότητες, ενώ η ζήτηση αγαθών και υπηρεσιών κυμάνθηκε σε πολύ χαμηλά επίπεδα λόγω των περιορισμών στις αγορές και στις μετακινήσεις.

Με το πέρας της πανδημίας και την άρση των περιορισμών στην οικονομία, υπήρξε ένα παράδοξο γεγονός. Οι ιδιωτικές  καταθέσεις των ελληνικών νοικοκυριών στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα αυξήθηκαν κοντά στο 20%.

Παρατηρείται λοιπόν μια μεγάλη αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης, η οποία προέκυψε ως αποτέλεσμα του συσσωρευμένου κεφαλαίου των καταθέσεων, της αναβολής ικανοποίησης των καταναλωτικών μας αναγκών λόγο covid-19 και της αύξησης της απασχόλησης. Αυτή η τάση ξεκίνησε στα μέσα του 2021 και συνέχισε και το 2022. Εντωμεταξύ αυτή η τάση είχε ήδη αυξήσει τη ζήτηση για αγαθά και υπηρεσίες, κάτι το οποίο σιγά σιγά έσπρωχνε τις τιμές των προϊόντων σε αύξηση.  

Ταυτόχρονα ο τουρισμός έδειξε σημάδια ισχυρής ανάκαμψης, μετά από δύο καλοκαίρια με περιοριστικά μέτρα στις μετακινήσεις των τουριστών. Αυτό με τη σειρά του έφερε αύξηση στη ζήτηση εργαζομένων χαμηλών και μεσαίων προσόντων για το χώρο των υπηρεσιών, που σχετίζονται με το τουριστικό προϊόν.  Όμως από τη μια η στενότητα στην εύρεση εργαζομένων και από την άλλη η αύξηση του κατώτερου βασικού μισθού, οδήγησαν σε αύξηση των τιμών του τομέα των υπηρεσιών γιατί είναι τομέας που στηρίζεται στην ένταση εργασίας. Αυτές οι αυξήσεις στον τομέα του τουρισμού, οδήγησαν σε άνοδο τον πληθωρισμό γιατί    η συνιστώσα των υπηρεσιών, κατέχει ένα σημαντικό μερίδιο στο μίγμα που διαμορφώνει τον πληθωρισμό.

Τέλος η ενεργειακή κρίση που προκλήθηκε από τον πόλεμο Ουκρανίας και Ρωσίας, προκάλεσε αύξηση των τιμών των ενεργειακών αγαθών και ύστερα των υπολοίπων αγαθών, λόγω της αύξησης της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος και του φυσικού αερίου. Έτσι και αυτή η μεταβλητή συνέβαλε στην κλιμάκωση του πληθωρισμού.

Τα κείμενα αποτελούν προσωπικές σκέψεις και προτάσεις.

 Γιάννης Κεφαλάς

Η Απασχόληση στην Ελλάδα

 

Η αύξηση στη ζήτηση εργασίας, συνεχίζει την ανοδική της πορεία η οποία ξεκίνησε 10 χρόνια πριν. Η ανεργία έχει υποχωρήσει στο 10% . Υπάρχουν όμως κλάδοι όπως ο τουρισμός, η εστίαση, η μεταποίηση, οι κατασκευές, και η γεωργία που η εύρεση εργαζομένων είναι πολύ δύσκολη, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται προβλήματα στην ομαλή λειτουργία της αγοράς. Αυτό το κενό καλύπτεται με πρόσκληση εργαζομένων από τρίτες χώρες. Αυτή η αύξηση της ζήτησης εργασίας, προέρχεται από τον κλάδο των κατασκευών, το τουρισμό και την κατανάλωση. Επίσης αυξήθηκε η συμμετοχή των γυναικών και των νέων στο εργατικό δυναμικό.

Τα στοιχεία δείχνουν ότι ο ένας στους δύο εργαζόμενους, απασχολείται σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, βέβαια αρκεί να σκεφτούμε ότι στη χώρα μας οι επτά στις δέκα επιχειρήσεις απασχολούν μέχρι 5 άτομα, ενώ μόνο το 1,5% των επιχειρήσεων απασχολεί πάνω από 50 άτομα. Ένας λόγος ότι οι νέοι με υψηλά προσόντα και υψηλές δεξιότητες, μεταναστεύουν στο εξωτερικό για εύρεση καλύτερα αμειβόμενης εργασίας, είναι ότι η ελληνική οικονομία λόγω του μεσαίου και χαμηλού τεχνολογικού και παραγωγικού επιπέδου ανάπτυξης, απασχολεί κυρίως εργαζομένους με χαμηλά ή μεσαία εργασιακά προσόντα.

Στο τομέα της εργασίας να σημειώσουμε το ρόλο της δημογραφικής γήρανσης του πληθυσμού, δηλαδή την αύξηση του πληθυσμού των ατόμων άνω των 65 ετών, που την τελευταία δεκαετία αυξήθηκε κατά 13,3%, κάτι το οποίο πιέζει το ασφαλιστικό σύστημα της χώρας. Θα πρέπει λοιπόν να υπάρξουν πολιτικές ώστε το κενό που δημιουργείται στην αγορά εργασίας από το δημογραφικό πρόβλημα, να καλυφθεί από ομάδες του πληθυσμού που τώρα δεν εργάζονται, όπως οι γυναίκες, οι μακροχρόνια άνεργοι και οι νέοι. Επίσης σημαντικά μέτρα είναι η εναρμόνιση της οικογενειακής με την επαγγελματική ζωή καθώς και η επένδυση σε εκπαίδευση τεχνικής κατάρτισης του εργατικού δυναμικού, μέσω της δια βίου μάθηση καθώς και κίνητρα για μείωση της πρόωρης συνταξιοδότησης. Πρέπει να ενταθεί  η επανένταξη και η παραμονή εργαζομένων στην αγορά εργασίας καθώς επίσης η μερική απασχόληση και η τηλεργασία.

Τέλος όσον αφορά τις αυξήσεις του κατώτατου μισθού που καλώς συμβαίνουν στη χώρα μας, θα πρέπει οι επιχειρήσεις να μην προσπαθούν να ισορροπήσουν την αύξηση αυτή του μισθολογικού κόστους, με μείωση της απασχόλησης ή με αύξηση των τιμών των προϊόντων τους. Αντίθετα θα πρέπει να επενδύσουν στην εκπαίδευση των εργαζόμενων με χαμηλά προσόντα ώστε να αυξηθεί η παραγωγικότητα τους και να αντισταθμιστεί η αύξηση των μισθών.

Στοιχεία από την Έκθεση του Διοικητή της ΤτΕ.

Γιάννης Κεφαλάς