Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν

 

Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν ή ΑΕΠ είναι ένας οικονομικός δείκτης, που η κυβέρνηση τον χρησιμοποιεί για να δείξει την καλή ή κακή πορεία της ελληνικής οικονομίας. Τι ακριβώς όμως δείχνει το ΑΕΠ.

Το ΑΕΠ θα μας δείξει για μια δεδομένη οικονομία, την αξία εκφρασμένη σε χρηματικές μονάδες (ευρώ), όλων των αγαθών και υπηρεσιών που παράγονται για ένα δεδομένο χρονικό διάστημα (έτος, τρίμηνο) σε μια χώρα.

Αυτά τα αγαθά - υπηρεσίες που μετράει ο δείκτης, πρέπει να είναι σε τελική μορφή και έτοιμα προς κατανάλωση ή επένδυση. Για παράδειγμα στο ΑΕΠ θα υπολογιστεί το ψωμί που παράγει ένας φούρνος και είναι έτοιμο προς πώληση και όχι τα ενδιάμεσα υλικά που χρησιμοποίησε για να φτιάξει το ψωμί, όπως αλεύρι, μαγιά κλπ.

 Ολόκληρη η παραγωγή μιας χώρας, θεωρητικά δείχνει τον πλούτο που παράγεται και διανέμεται στους κατοίκους της διότι αφού παράγεται προφανώς και θα καταναλώνεται, κάτι που σημαίνει ότι όσο περισσότερα παράγει και καταναλώνει  μια κοινωνία τόσο μεγαλύτερη ευημερία επιτυγχάνει.

Το ΑΕΠ εκφράζεται σε χρηματικές μονάδες δηλαδή στις τιμές διάθεσης των αγαθών – υπηρεσιών. Έτσι όμως μπορεί να προκύψει το εξής παράδοξο. Να αυξηθεί το επίπεδο του ΑΕΠ, επειδή αυξήθηκαν οι τιμές των αγαθών – υπηρεσιών σε  ένα έτος, χωρίς όμως να έχει αυξηθεί η παραγωγή της χώρας. Έτσι οι οικονομολόγοι κάνουν χρήση ενός δείκτη τιμών για να τις μετατρέπουν σε σταθερές και να εκφράζουν το ΑΕΠ, χωρίς την επίδραση του πληθωρισμού.

Το ΑΕΠ μετριέται «ως δαπάνη» και «ως Εισόδημα».

Εάν μετρήσουμε το ΑΕΠ «Ως δαπάνη», θα πρέπει να υπολογίσουμε όλες τις διαφορετικές κατηγορίες δαπανών για αγορές αγαθών και υπηρεσιών που λαμβάνουν χώρα σε μια οικονομία.

Αυτές οι κατηγορίες είναι: οι δαπάνες των νοικοκυριών δηλαδή η ιδιωτική κατανάλωση, οι δαπάνες των οικονομικών μονάδων (επιχειρήσεων) δηλαδή η ιδιωτική επένδυση, όπως η αγορά εξοπλισμού για την επιχείρηση, και τέλος οι κρατικές δαπάνες, το οικονομικό αντάλλαγμα που καταβάλλει το κράτος για την παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών. Επίσης συνυπολογίζεται η διαφορά που προκύπτει μεταξύ εξαγωγών και εισαγωγών της χώρας. Είναι πολύ σημαντικό οι εξαγωγές της χώρας σε αξία να είναι περισσότερες από  τις εισαγωγές, διότι αυτό το περίσσευμά προστίθεται και αυξάνει το ΑΕΠ. 

Εάν μετρήσουμε το ΑΕΠ ως εισόδημα, τότε θα υπολογίσουμε τα εξής: τα εισοδήματα από τους μισθούς που δόθηκαν για αμοιβή εργασίας, τα έσοδα από τη διάθεση της περιουσίας μας όπως τα ενοίκια, τους τόκους από τα δάνεια ή τις καταθέσεις, και τα κέρδη των επιχειρήσεων.

Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει, το αποτέλεσμα του ΑΕΠ ως δαπάνη να συμφωνεί με το αποτέλεσμα του ΑΕΠ ως εισόδημα.    

Τα κείμενα αποτελούν προσωπικές σκέψεις και προτάσεις.

 Γιάννης Κεφαλάς