«Το βάρος του δημοσίου χρέους»

 

Ένα ερώτημα που έχει απασχολήσει τη δημόσια οικονομική είναι εάν ο δημόσιος δανεισμός θα πρέπει να επιβαρύνει την παρούσα γενεά ή τις μελλοντικές γενεές. Όταν το κράτος δανείζεται για να καλύψει τις δημόσιες δαπάνες θα συνάψει δάνεια με όρους μεγάλης διάρκειας αποπληρωμής. Τότε οι μελλοντικές γενεές θα κληθούν να αποπληρώσουν τα χρεολύσια και τους τόκους αυτών των δανείων, μέσω της φορολογίας τους, δηλαδή με μείωση του εισοδήματος τους και με αφαίρεση ευημερίας.

Υπάρχει η άποψη ότι το βάρος του δανεισμού θα πρέπει να φέρεται από τη γενεά που συνάπτεται ο δανεισμός δηλαδή από την παρούσα γενεά. Η αντίθετη άποψη ισχυρίζεται ότι το βάρος του δημόσιου δανεισμού θα πρέπει να μετακυλίεται στο μέλλον. Όταν λοιπόν μια κυβέρνηση αντιμετωπίζει το θέμα της χρηματοδότησης των δημοσίων δαπανών τότε θα πρέπει να αποφασίσει εάν θα χρηματοδοτήσει αυτές τις δαπάνες με φορολογία ή με δανεισμό.

Εάν επιβάλει φορολογία τότε η παρούσα γενεά θα επωμιστεί την απώλεια του εισοδήματος της, τη μείωση της κατανάλωσης, τη μείωση της αποταμίευσης και τη μείωση της συνολικής ζήτησης. Αυτό θα έχει αρνητικό αντίκτυπο στην ανάπτυξη της οικονομίας.

Εάν προβεί σε δανεισμό τότε πιθανόν μελλοντικά να αντιμετωπίσει τα προβλήματα της διόγκωσης του δημοσίου χρέους με όλα τα συναφή θέματα και ταυτόχρονα τα προβλήματα που θα προκύψουν από τη μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος.

Πάντως σχεδόν πάντα οι πολιτικές αποφάσεις λαμβάνονται με γνώμονα το βραχύ μέλλον και δεν ασχολούνται τόσο με το μακροχρόνιο μέλλον, το οποίο σημαίνει μετακυλίουν τα προβλήματα και την αποπληρωμή στο αβέβαιο μέλλον.

Τα κείμενα αποτελούν προσωπικές σκέψεις και προτάσεις.

 Γιάννης Κεφαλάς