Θέλουμε «μεγάλο» ή «μικρό» κράτος

 

Οι σύγχρονες πολιτικές ιδεολογίες και απόψεις για το κράτος, τον τρόπο διακυβέρνησης και λειτουργίας της οικονομίας, στηρίζονται στη σχέση κράτους – ατόμου.

Θέλουμε «μεγάλο» ή μικρό κράτος, θέλουμε το κράτος να επεμβαίνει και να καθοδηγεί κάθε πτυχή της ζωής του ατόμου;

Η μια άποψη, υποστηρίζει ότι το κράτος είναι η καρδιά της κοινωνίας και η κοινωνία είναι πάνω από το άτομο. Κάθε άτομο έχει ως σκοπό να προσφέρει τις υπηρεσίες του στη κοινωνία. Η κοινωνία θέτει στόχους τους οποίους επιλέγει το κράτος. Το άτομο υπηρετεί το κοινό συμφέρον πάνω από το προσωπικό. Οι σοσιαλδημοκράτες, έτσι αποκαλούμε αυτούς που πιστεύουν την εκτεταμένη και ουσιαστική κρατική παρέμβαση στην οικονομία και στη κοινωνία. Επίσης πιστεύουν ότι το συμφέρον της ομάδας έχει προτεραιότητα των επιθυμιών του ατόμου.

Η άλλη άποψη που υπάρχει, πιστεύει ότι το άτομο βρίσκεται στο επίκεντρο και το κράτος υπάρχει για να εξυπηρετεί τους στόχους και το καλό των ατόμων. Όμως για να μπορεί το κράτος να διασφαλίζει το καλό των ατόμων, θα πρέπει να διαθέτει την καταναγκαστική εξουσία. Ο ρόλος του κράτους έγκειται στην προστασία του ατόμου από τη βία, την αδικία, την καταπίεση. Επίσης το κράτος θα πρέπει να αναλαμβάνει την παραγωγή και προσφορά κάποιων δημόσιων αγαθών, που κανένας ιδιώτης δεν θα αναλάμβανε την παραγωγή τους λόγω του περιορισμένου όφελος. Οι φιλελεύθεροι, αυτοί που πιστεύουν σε ένα μικρό κράτος με περιορισμένο οικονομικό ρόλο, υποστηρίζουν ότι το άτομο γνωρίζει καλύτερα απότο κράτος το ιδιωτικό του συμφέρον και πως να το αποκτήσει.      

Τελικά πόσο ενεργό ρόλο πρέπει να έχει το κράτος. Είναι επιθυμητή η κρατική δράση ή όχι; Η εκτεταμένη κρατική παρέμβαση εξυπηρετεί τους αδύναμους και ευάλωτους; Η ιδιωτική πρωτοβουλία θα πρέπει να ελέγχεται όταν ξεπερνά τα όρια της ελευθερίας και ανθρώπινης αξιοπρέπειας.

Τα κείμενα αποτελούν προσωπικές σκέψεις και προτάσεις.

 Γιάννης Κεφαλάς