Κρατική παρέμβαση στη ρύπανση

 

Ποια είναι η αποτελεσματική παρέμβαση του κράτους ώστε να οδηγήσει μια βιομηχανία ρυπαντή σε μείωση της ρύπανσης. Το κράτος μπορεί να παρέμβει με αρκετούς τρόπους ώστε να έχουμε μια αποτελεσματική λύση. Ποια όμως θεωρείται αποτελεσματική λύση. Είναι η επιλογή όπου η βιομηχανία θα μειώσει τη ρύπανση αλλά ταυτόχρονα θα συνεχίσει να παράγει αποτελεσματικά.

Μια πρώτη επιλογή κρατικής παρέμβασης είναι να επιβληθεί φόρος στην οικονομική Μονάδα που ρυπαίνει και μειώνει την ευημερία σε άλλα άτομα ή ομάδες ατόμων. Ποιο θα είναι το αποτελεσματικό ύψος του φόρου και πως θα επιβληθεί. Θεωρητικά ένας υψηλός φόρος είναι καλύτερος γιατί το κράτος έχει περισσότερα έσοδα. Όμως δεν είναι πάντα έτσι. Ένας φόρος αποτελεί επιπρόσθετο κόστος στη παραγωγή του αγαθού για την οικονομική μονάδα. Οπότε η επιβολή τού φόρου θα φέρει μειώσει στο περιθώριο κέρδους. Τότε πιθανόν η Οικονομική Μονάδα να μετακυλήσει το ύψος του φόρου στην τιμή του αγαθού, όσο βέβαια της επιτρέπει ο ανταγωνισμός. Εάν πάλι το ύψος του φόρου είναι χαμηλό τότε πιθανόν να συμφέρει τη Μονάδα να πληρώνει το φόρο, από το να χρησιμοποιήσει ακριβή αντιρρυπαντική τεχνολογία για τη μείωση της ρύπανσης.

Επίσης ένας ακόμα τρόπος κρατικής παρέμβασης για τη μείωση της ρύπανσης είναι η επιδότηση. Το κράτος συμφωνεί με την Οικονομική Μονάδα να την επιδοτήσει για να μειώσει τη ποσότητα παραγωγής της. Με αυτό το τρόπο θα μειωθεί η ρύπανση αφού παράγει λιγότερες μονάδες. Παράδειγμα, εάν μια μονάδα παράγει 100 τεμάχια προϊόντος και μειώσει την παραγωγή στα 80 τεμάχια προϊόντος, τότε το κράτος θα αγοράσει (επιδότηση) τα 20 τεμάχια προϊόντος που θα παρήγαγε η μονάδα. Η μονάδα ενώ θα έχει μείωση παραγωγής, δεν θα έχει οικονομικές απώλειες αλλά και το περιβάλλον θα απαλλαχθεί από περίσσεια ρύπανση.

Επίσης, αποτελεσματική παρέμβαση είναι η επιβολή τέλους στις εκπομπές ρύπων.  Υποθέτουμε ότι μια Οικονομική Μονάδα δημιουργεί 90 μονάδες ρύπανσης. Έστω η κυβέρνηση έχει ορίσει επιθυμητό όριο τις 50 μονάδες ρύπανσης. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να σταματήσει η παραγωγή των 40 επιπλέον μονάδων ή αλλιώς θα επιβληθεί τέλος για τις 40 μονάδες. Το ύψος του τέλους θα πρέπει να είναι τέτοιο ώστε να καταστεί ασύμφορη η παραγωγή των 40 μονάδων για την επιχείρηση.

Σε κάθε περίπτωση, η οικονομική μονάδα που θα μειώσει τις εκπομπές ρύπων, σίγουρα θα επιφορτιστεί ένα επιπλέον κόστος που μπορεί να προέρχεται από τη μείωση της παραγωγής, από τη χρήση λιγότερων ρυπογόνων εισροών ή την εγκατάσταση νέας αντιρρυπαντικής τεχνολογίας.

 Τα κείμενα αποτελούν προσωπικές σκέψεις και προτάσεις.

 Γιάννης Κεφαλάς