Οι τρεις πρόσφατες κρίσεις (Μεγάλη Ύφεση του 2008, πανδημία COVID-19 και ενεργειακή κρίση του 2022) και το πως επηρέασαν και διαμόρφωσαν το σκηνικό της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας για τα επόμενα δέκα χρόνια.

 

Τη τελευταία δεκαετία η χώρα μας έχει βιώσει τρείς συνεχόμενες κρίσεις, τη μεγάλη ύφεση του 2008, την πανδημία του covid-19 και την ενεργειακή κρίση του 2022. Οι κρίσεις έχουν αφήσει έντονο το αποτύπωμα τους στην ελληνική οικονομία και κοινωνία.

Η μεγάλη ύφεση του 2008.

Αφορούσε τον χρηματοπιστωτικό κλάδο. Η κρίση ενώ ξεκίνησε από τις ΗΠΑ αλλά λόγω της παγκόσμιας διασυνδεσιμότητας της οικονομίας είχε σημαντικό αντίκτυπο στην ήδη εύθραυστη και αδύναμη ελληνική οικονομία. Οι χρόνιες διαρθρωτικές παθογένειες, οι δομικές αδυναμίες, η υψηλή κατανάλωση με δανεικό χρήμα, η αναβολή αναγκαίων ριζικών μεταρρυθμίσεων, τα δίδυμα ελλείματα, οδήγησαν σε μια τεράστια κρίση χρηματοδότησης. Επακόλουθο ήταν η εφαρμογή των μνημονίων και η συρρίκνωση του ΑΕΠ.

Η κρίση του COVID-19

Είχε επιπτώσεις ταυτόχρονα σε δύο πεδία, στη δημόσια υγεία και στην οικονομία. Στην υγεία η κρίση αφορούσε μια πανδημία από έναν άγνωστο ιό που προκαλούσε σοβαρή αναπνευστική λοίμωξη με μεγάλη θνησιμότητα σε ευάλωτες ομάδες ανθρώπων. Η υψηλή μεταδοτικότητα του ιού σε συνδυασμό με την έλλειψη προληπτικής αγωγής οδήγησε την πολιτεία να εφαρμόσει μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης για να μην καταρρεύσει το σύστημα υγείας και περίθαλψης. Αποτέλεσμα ήταν να καταρρεύσει κάθε οικονομική δραστηριότητα με αντίκτυπο στην προσφορά - ζήτηση αγαθών καθώς και στην αγορά εργασίας.

Ενεργειακή κρίση του 2022.

Εμφανίστηκε πριν ακόμα μπορέσει η ελληνική οικονομία και κοινωνία να επουλώσει τις πληγές της από την πανδημία COVID-19. Η γεωπολιτική σύγκρουση στην ανατολική Ευρώπη και ο ρόλος της Ρωσίας ως ο μοναδικός προμηθευτής φυσικού αερίου, εκτόξευσε σε δυσθεώρητα ύψη τις τιμές της ενέργειας με επακόλουθο τις ανατιμήσεις σε όλα τα αγαθά.

Οι τρείς παραπάνω κρίσεις που αναλύσαμε επηρέασαν το σκηνικό της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας για τα επόμενα χρόνια. Κληροδότησαν αβεβαιότητα η οποία επιδρά στην οικονομική δραστηριότητα με αυξήσεις των τιμών και του πληθωρισμού που θα συνεχιστούν στο μέλλον λόγω του υψηλού ενεργειακού κόστους. Αποτέλεσμα η μελλοντική συρρίκνωση του Α.Ε.Π και η διάσπαση της κοινωνικής συνοχής. Οι καταναλωτές θα έχουν πιο βραχυπρόθεσμες προσδοκίες και οι κυβερνήσεις θα πρέπει να φροντίζουν αυτές και όχι τα μακροπρόθεσμα σχέδια τους. Οι κυβερνήσεις που δεν θα καταφέρουν να δώσουν λύσεις στις κρίσεις θα καταρρεύσουν και το κενό θα καλύπτεται από το λαϊκισμό και την πολιτική καχυποψία.

Τα κείμενα αποτελούν προσωπικές σκέψεις και προτάσεις.

 Γιάννης Κεφαλάς  

.