Το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν (ΑΕΠ) δεν είναι το κατάλληλο μέτρο για την αξιολόγηση της ποιότητας ζωής του ατόμου.

 

Το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν (ΑΕΠ) είναι ένας οικονομικός δείκτης. Το ΑΕΠ αποτελεί το βασικότερο κριτήριο της οικονομικής ανάπτυξης μιας οικονομίας άρα και της ευημερίας της κοινωνίας. Σύμφωνα με την επαλήθευση των θεωριών του Malsow και του Menger που δηλώνουν ότι όταν επιτυγχάνονται υψηλά επίπεδα οικονομικής ανάπτυξης, τα άτομα στοχεύουν στην εκπλήρωση μετα-υλιστικών αναγκών που απορρέουν από τη γνωστική προκατάληψη, την αυτοεκτίμηση και την αυτοπραγμάτωση.

Σήμερα ο άκρατος καπιταλισμός, με την μεγιστοποίηση της κατανάλωσης και της οικονομικής χρησιμότητας δίνει σιγά σιγά χώρο σε μια ανάπτυξη που προϋποθέτει την «ικανοποίησης της ζωής», την βιώσιμη ανάπτυξη, όροι που δεν μπορούν να εκφραστούν μέσα από τον δείκτη του ΑΕΠ.

Ο χαρακτήρας της ευχαρίστησης από τη ζωή διαμορφώνεται υπό τρεις πυλώνες (i) τα προσωπικά χαρακτηριστικά του ατόμου καθώς και το τι επιρροές ασκεί το οικογενειακό περιβάλλον, (ii) τις αλλαγές στις προσωπικές αξίες και στις προτεραιότητες του ατόμου, και (iii) αλλαγές στις κοινωνικές αξίες που αφορούν την οικογένεια, την κοινωνία και τους βασικούς στόχους ζωής του ατόμου εν γένει (Headey &Muffels, 2016).

Στις ανεπτυγμένες κοινωνίες οι οικονομικές μεταβλητές που σχετίζονται με τον υλισμό δεν κατέχουν σημαντικό ρόλο. Κάτι τέτοιο, αλλάζει τον χάρτη των προτεραιοτήτων για την οικονομική πολιτική και γενικότερα την πολιτική ανατρέποντας την βαθύτατη πεποίθηση για τον καθοριστικό ρόλο του οικονομικού υποβάθρου στον τρόπο που σκέπτονται και αποφασίζουν τα άτομα και οι κοινωνίες τουλάχιστον όσον αφορά την ευχαρίστηση από τη ζωή.

Το ΑΕΠ μπορεί να αυξάνεται αλλά
να πλουτίζει ένα μικρό ποσοστό του πληθυσμού ενώ η κοινωνία στο σύνολο της να καθίσταται περισσότερο άνιση.

Καταλήγουμε ότι η έννοια της ανθρώπινης ευημερίας δεν προσδιορίζεται πλέον μόνο από το ΑΕΠ, αλλά από νέα διαφορετικά εργαλεία, όπως είναι η εκπαίδευση, η υγεία, η εργασία και ισορροπία ζωής-εργασίας, η περιβαλλοντική ποιότητα, η κοινωνική συνοχή, η πολιτική συμμετοχή και η ασφάλεια, που μπορούν να μετρήσουν τους δείκτες της ικανοποίησης της ζωής.

Τα κείμενα αποτελούν προσωπικές σκέψεις και προτάσεις.

 Γιάννης Κεφαλάς