Το αύριο θα είναι το ίδιο με το σήμερα;

 

Μια από τις μεγαλύτερες ιστορικές προκλήσεις του ανθρώπου είναι η εύρεση τρόπου για να καταφέρει να προβλέψει το μέλλον αλλά και να επέμβει σε αυτό. Υπάρχει πράγματι μια πρακτική ώστε να μπορέσουμε να σχηματοποιήσουμε το μέλλον; Το μέλλον χαρακτηρίζεται από υψηλή αβεβαιότητα, τόσο υψηλή που πολλοί θεωρούν το μέλλον μη προβλέψιμο.

Υπάρχει η άποψη η οποία θεωρεί το μέλλον ως ένα άθροισμα τυχαίων γεγονότων χωρίς συνεκτικότητα μεταξύ τους. Πιστεύουν ότι η πορεία των πραγμάτων είναι διαγεγραμμένη, καταργώντας έτσι κάθε δυνατότητα παρέμβασης της ελεύθερης έκφρασης των ατόμων της κοινωνίας.

Εάν σε αυτή την βάση προσπαθήσουμε να προσεγγίσουμε ποιο θα είναι το αυριανό οικονομικό μοντέλο στην χώρα, θα καταλήξουμε ότι αυτό θα εξελιχθεί με μη γραμμικό τρόπο και μη προβλέψιμο λόγω της τυχαιότητας και της συγκυρίας. Στην οικονομία αρκεί μια τυχαία τεχνολογική εξέλιξη να αλλάξει τον τρόπο της παραγωγικής διαδικασίας.

Εδώ να προσθέσουμε το φαινόμενο μαύρος κύκνος «black swan» το οποίο αναφέρεται  σε φαινόμενα τα οποία δεν προσδοκούμε ότι θα εμφανιστούν, προκαλούν ακραίες καταστάσεις και ακραίες επιπτώσεις. Άρα η συχνή εμφάνιση τέτοιων γεγονότων «black swan» προσδίδει μια ασυνέχεια ή μη προβλεψιμότητα στο μέλλον.

Υπάρχει βέβαια και η αντίθετη άποψη ότι το μέλλον μπορεί να προβλεφθεί εάν ανατρέξουμε στο παρελθόν και αναγνωρίσουμε τους ρυθμούς, τα μοτίβα και τις τάσεις με τα οποία εξελίχθηκε η ιστορία.

Στηριζόμενοι λοιπόν στο ιστορικό παρελθόν μπορούμε να αντλήσουμε τις κατάλληλες πληροφορίες για να σχηματοποιήσουμε το μέλλον. Οι θεσμοί, η κοινωνία, ο πολιτισμός είναι χτισμένα πάνω στα γεγονότα του παρελθόντος. Αυτό το διαμορφωμένο από το παρελθόν παρόν θα οδηγήσει σε ένα παρόμοιο μέλλον, αφού η ιστορία τείνει να επαναλαμβάνεται. Πιθανόν να μην μπορέσουμε να προβλέψουμε το μέλλον αλλά στην καλύτερη περίπτωση μετά από την γνώση της ιστορίας θα βρούμε εκείνα τα εργαλεία με τα οποία θα καταφέρουμε να διαχειριστούμε τα αρνητικά γεγονότα που ενδεχομένως προκύψουν ώστε να περιορίσουμε της αρνητικές συνέπειες.

Τα κείμενα αποτελούν προσωπικές σκέψεις και προτάσεις.

 Γιάννης Κεφαλάς